Inhoudsopgave
Waardoor leert iemand nieuwe technieken om problemen op te lossen? Wat is de beste manier om ons gedrag te veranderen? Welke rol spelen onze ouders, vrienden en de media in wat we leren over de wereld en onze plaats daarin?
De psychologie probeert zulke vragen te beantwoorden met theorieën en experimenten. De sociale leertheorie bracht een revolutie teweeg in veel van wat we wisten over leren toen deze theorie populair werd in de jaren '60. Het idee dat mensen kunnen leren door observatie lijkt misschien eenvoudig, maar tot dan toe was het niet bewezen. Sterker nog, veel mensen geloofden helemaal niet dat het mogelijk was. In dit artikel leer je wat de sociale leertheorie inhoudt.leertheorie is en waarom het belangrijk is.
Wat is de sociale leertheorie?
De sociale leertheorie stelt dat leren een cognitief proces is dat plaatsvindt in een sociale context. Leren kan gebeuren door observatie of directe instructie in sociale contexten, zelfs zonder directe gedragsversterking. Het hoofdidee van de theorie - dat iemand kan leren door te kijken hoe iemand anders wordt versterkt of gestraft voor zijn gedrag - was toen nog niet wetenschappelijk geaccepteerd.werd voorgesteld.
De sociale leertheorie beweert ook dat leren niet noodzakelijk leidt tot veranderd gedrag en dat interne toestanden zoals motivatie een belangrijke rol spelen.
De psycholoog Albert Bandura ontwikkelde de sociale leertheorie na een experiment dat "het Bobo-poppetje-experiment" werd genoemd en waaruit bleek dat kinderen de neiging hadden om de speelstijl van de volwassenen die ze observeerden te kopiëren.
Bandura had het over vier stadia die deel uitmaken van leren:
1. Aandacht. We moeten een bepaald type gedrag kunnen opmerken en observeren om het te kunnen imiteren.
2. Behoud. We moeten ons het gedrag herinneren om het op onszelf toe te passen.
3. Voortplanting. We moeten het gedrag kunnen reproduceren.
4. Motivatie. We zullen een aangeleerd gedrag niet imiteren als we er niet voor gemotiveerd zijn.
De geschiedenis van de sociale leertheorie
Vóór de sociale leertheorie gingen psychologen ervan uit dat mensen vooral leren door gestraft of beloond te worden door de omgeving voor hun gedrag.
Een kind ziet bijvoorbeeld dat zijn ouders lachen als hij een mop vertelt, dus maakt hij meer moppen. En als hij modderige voetafdrukken op de vloer achterlaat, zijn zijn ouders boos, dus controleert hij of zijn voeten schoon zijn voordat hij naar binnen gaat.
Bandura en anderen geloofden dat dergelijke versterking niet genoeg was om alle soorten leren en gedrag te verklaren. In plaats daarvan kan het voldoende zijn om iemand anders te zien lijden onder een gevolg voor een gedrag of ervoor beloond te worden om verandering teweeg te brengen.
Vroeg onderzoek achter de sociale leertheorie
Om zijn theorie te bewijzen liet Bandura 36 jonge jongens en 36 jonge meisjes (allemaal in de leeftijd van 36 tot 69 maanden) toekijken hoe twee modelvolwassenen (man en vrouw) met verschillende speeltjes speelden, waaronder een opblaasbare Bobo-pop (zo een die weer opstaat als je hem naar beneden duwt). Daarna kregen de kinderen de kans om zelf met het speelgoed te spelen.
In de ene conditie speelde het volwassen model met ander speelgoed terwijl de bobopop werd genegeerd. En in de "agressieve" conditie, na een minuut spelen met het andere speelgoed, richtte de volwassen man of vrouw zich op de bobopop, duwde hem, gooide hem in de lucht en gedroeg zich op een andere manier agressief naar hem.[]
Wanneer de kinderen de kans kregen om zelf met het speelgoed te spelen, waren ze geneigd om het spel van de volwassenen te imiteren. De kinderen die naar niet-agressief spel keken, waren eerder geneigd om te kleuren en met het andere speelgoed te spelen, terwijl de kinderen die naar de volwassenen keken die agressief gedrag tegenover de Bobo pop boetseerden, eerder geneigd waren om zelf agressief gedrag tegenover de Bobo pop te vertonen.
Verdere studies door de jaren heen gaven vergelijkbare bevindingen over het interne leerproces door rolmodellen en imitatie.
Zie ook: Waarom sociaal zijn belangrijk is: voordelen en voorbeeldenBandura veranderde de naam "sociale leertheorie" in "cognitieve leertheorie" in 1986.
Kernconcepten van de sociale leertheorie
Mensen kunnen leren door observatie
Het inzicht dat mensen kunnen leren door observatie was een belangrijke doorbraak. Het betekende dat mensen kunnen leren zonder directe ervaring, maar eerder door te kijken naar (of zelfs te horen over) het gedrag van anderen.
Door gezond gedrag te modelleren, kunnen ouders kinderen leren zonder expliciete instructies te geven. Als volwassenen kunnen we het soort inhoud kiezen dat we consumeren om het gedrag te modelleren dat we willen nastreven. Ons omringen met verantwoordelijke mensen met goede communicatievaardigheden kan ons helpen om deze vaardigheden zelf te leren.
Uit een onderzoek onder pleegjongeren bleek bijvoorbeeld dat degenen met een volwassen mentor betere resultaten hadden, zoals minder zelfmoordgedachten en seksueel overdraagbare aandoeningen en meer deelname aan hoger onderwijs.[]
Onze mentale toestand is belangrijk bij het leren
Bandura was een van de eerste psychologen die sprak over hoe onze interne mentale toestand een rol speelt in het leerproces.
Volgens Bandura beïnvloeden onze gedachten en gevoelens onze motivatie om te leren en ons gedrag te veranderen. De leerling kan externe beloningen ontvangen voor bepaald gedrag, maar niet gemotiveerd zijn om dat gedrag te vertonen.
Aan de andere kant is het mogelijk dat iemand geen externe beloning of erkenning krijgt voor het leren van iets (bijvoorbeeld hoe je een instrument bespeelt), maar blijft werken aan zijn nieuwe gedrag vanwege de prestatie die hij in zichzelf voelt. Hun gevoel van trots werkt als een versterking, zelfs als er geen externe beloning is.
Zie ook: Een telefoongesprek beëindigen (soepel en beleefd)Leren leidt niet noodzakelijk tot verandering
Volgens de sociale leertheorie kan iemand een nieuw gedrag aanleren, maar wil of kan hij niet veranderen.
We kunnen een intern proces hebben om iets te doen, maar niet de gelegenheid hebben om te oefenen. Velen van ons hebben voorbeelden gezien van mensen die golfen op tv en in films, maar zijn nooit zelf op een golfbaan geweest. Er is geen bewijs in ons dagelijks leven dat we iets hebben geleerd van het observeren van mensen die golfen. Maar als iemand ons op een golfbaan zou zetten, zouden we een idee hebben van wat we moeten doen.
Toepassingen van de sociale leertheorie in het dagelijks leven
Ontwikkelingspsychologie
De sociale leertheorie benadrukt het belang van "doen wat je zegt" als je kinderen iets leert. Omdat kinderen leren door te observeren en niet alleen door instructies, kan het opsteken van een sigaret terwijl je een kind vertelt dat het niet mag roken, een tegenstrijdige boodschap afgeven.
Op dezelfde manier dwingt het ons na te denken over gepaste straffen. Geweld of wangedrag bestraffen met middelen zoals billenkoek kan averechts werken omdat het gemodelleerde gedrag in tegenspraak is met de instructie (geweld gebruiken om iemand te vertellen geen geweld te gebruiken). [] Daarom kan een kind leren dat geweld gebruiken OK is onder bepaalde omstandigheden.
Criminologie
De sociale leertheorie kan helpen om individuen te begrijpen die zich bezighouden met criminaliteit en jeugddelinquentie. We kunnen kijken naar hun familieachtergrond of de omgeving waarin ze zijn opgegroeid om te zien welk gedrag ze observeerden en welke ideeën ze vormden over de wereld.
Natuurlijk is sociaal leren alleen niet genoeg om te verklaren waarom sommige mensen criminaliteit plegen. Kritiek op de sociale leertheorie zegt dat deze te veel nadruk legt op de omgeving. In het geval van criminaliteit beweren critici dat mensen die van nature gericht zijn op criminaliteit, ervoor zullen kiezen om zich te omringen met andere mensen die dat ook zijn.
Geweld in de media
De popularisering van de sociale leertheorie heeft ertoe geleid dat ouders zich steeds meer zorgen gaan maken over geweld in de media, vooral media gericht op kinderen. Sindsdien zijn er talloze onderzoeken gedaan en is er een wetenschappelijk debat ontstaan over de invloed van mediageweld op kinderen.[]
Sommige onderzoeken hebben aangetoond dat gewelddadige media het gedrag van kinderen beïnvloeden, maar andere experimenten hebben een dergelijk verband niet aangetoond. Hoewel het onderzoek nog steeds geen uitsluitsel geeft, heeft de sociale leertheorie een grote rol gespeeld in deze complexe discussie.
Sociale verandering creëren met media
Het idee is dat we, omdat we kunnen leren van modellen, kunnen helpen bij het creëren van sociale verandering door positieve modellen te laten zien in de richting waarin we willen dat de samenleving gaat. Als we bijvoorbeeld willen werken aan een schonere, vriendelijkere wereld, kunnen we ervoor kiezen om personages te laten zien die aardig zijn voor elkaar of die stranden opruimen.
Een onderzoek naar de effecten van sociaal leren via massamedia toonde aan dat tieners die werden blootgesteld aan seksuele inhoud in de media een grotere kans hadden om op jongere leeftijd seksueel gedrag te vertonen[].
Tegenwoordig proberen nieuwe shows zoals Big Mouth en Sex Education een evenwichtiger beeld te geven van tienerseksualiteit in de media.
Kinderen leren genderrollen ook van de media. Studies naar genderrollen en de weergave van mannelijke en vrouwelijke personages tonen aan dat vrouwen ondervertegenwoordigd zijn in de media. Als vrouwen voorkomen, is dat meestal in een seksueel getinte context of in verzorgende rollen zoals moeders, verpleegsters en leerkrachten.
Het tonen van een breder scala aan vrouwelijke personages in verschillende loopbaankeuzes kan de boodschap veranderen die jonge meisjes internaliseren over het gedrag dat van hen als vrouw wordt verwacht.[]
Psychotherapie
Bandura zag psychotherapie als een leerproces waarbij men nieuw gedrag kan aanleren en oude overtuigingen kan herconditioneren.[]
Een goede psychotherapeut kan model staan voor gezond gedrag van een cliënt. Door bijvoorbeeld kalm te blijven en te luisteren wanneer de cliënt kritiek uit, in plaats van defensief te worden, leert de therapeut zijn cliënt gezonde conflictvaardigheden zonder dat hij directe instructies hoeft te geven.
Sterke en zwakke punten van de sociale leertheorie
Een van de belangrijkste sterktes Een ander sterk punt van de sociale leertheorie is dat het een nieuw perspectief biedt op waarom individuen zich in verschillende omgevingen anders kunnen gedragen. Een kind kan zich bijvoorbeeld op school op de ene manier gedragen en thuis op een andere, zelfs als het gedrag op dezelfde manier wordt beloond. Een ander sterk punt is dat de sociale leertheorie rekening houdt met interne processen in de leerling en het feit dat leren kan plaatsvinden zelfs als we het niet kunnen zien.veranderd gedrag.
Een kern zwakte Het probleem met de sociale leertheorie is dat het moeilijk te verklaren is waarom sommige mensen aan dezelfde modellen worden blootgesteld, maar verschillend reageren. Bijvoorbeeld, als twee kinderen naar hetzelfde gewelddadige tv-programma kijken en de een reageert door daarna agressief te gaan spelen, maar de ander niet. De sociale leertheorie houdt geen rekening met alle gedragingen.
Critici van de sociale leertheorie zeggen dat het de verantwoordelijkheid voor gedrag weghaalt bij het individu en deze in plaats daarvan legt bij de maatschappij of de omgeving.
Over het algemeen heeft de sociale leertheorie veel toegevoegd aan ons begrip van hoe mensen leren, maar het biedt geen compleet beeld.
Veelgestelde vragen
Waarom is de sociale leertheorie belangrijk?
Sociaal leren helpt ons het leerproces beter te begrijpen. Sociaal leren is van toepassing op veel aspecten van het dagelijks leven, waaronder onderwijs, maatschappelijk werk, sociologie en massamedia.
Waar komt het concept van sociaal leren vandaan?
Het concept van sociaal leren komt van experimenten in de psychologie die aantoonden dat jonge kinderen het gedrag van volwassenen imiteren. Verdere studies toonden aan dat volwassenen ook imiteren en dat sociaal leren ons hele leven doorgaat[].
Hoe worden modellen gebruikt in de sociale leertheorie?
Er zijn drie manieren waarop modellen gebruikt kunnen worden bij sociaal leren. We leren van levende modellen door echte mensen zich op verschillende manieren te zien gedragen. Instructiemodellen geven beschrijvingen van gedrag (bijvoorbeeld een leraar in een klaslokaal). Symbolische modellen zijn modellen die we zien in media zoals tv of boeken.[]
Referenties
- Bandura, A., Ross, D., & Ross, S. A. (1961). Overdracht van agressie door imitatie van agressieve modellen. Tijdschrift voor Abnormale en Sociale Psychologie, 6 3(3), 575-582.
- Ahrens, K. R., DuBois, D. L., Richardson, L. P., Fan, M.-Y., & Lozano, P. (2008). Youth in Foster Care With Adult Mentors During Adolescence Have Improved Adult Outcomes. Kindergeneeskunde, 121 (2), e246-e252.
- Taylor, C. A., Manganello, J. A., Lee, S. J., & Rice, J. C. (2010). Mothers' Spanking of 3-Year-Old Children and subsequent Risk of Children's Aggressive Behavior. Kindergeneeskunde, 125 (5), e1057-e1065.
- Anderson, C.A., Berkowitz, L., Donnerstein, E., Huesmann, L.R., Johnson, J.D., Linz, D., Malamuth, N.M., & Wartella, E. (2003). The Influence of Media Violence on Youth. Psychologische wetenschap in het algemeen belang, 4 (3), 81-110.
- Brown, J. D., L'Engle, K. L., Pardun, C. J., Guo, G., Kenneavy, K., & Jackson, C. (2006). Sexy Media Matter: Exposure to Sexual Content in Music, Movies, Television, and Magazines Predicts Black and White Adolescents' Sexual Behavior. Kindergeneeskunde, 117 (4), 1018-1027.
- Collins, R. L. (2011). Content Analysis of Gender Roles in Media: Where Are We Now and Where Should We Go? Geslachtsrollen, 64 (3-4), 290-298.
- Bandura, A. (1961). Psychotherapie als leerproces. Psychologisch Tijdschrift, 58 (2), 143-159.
- Whiten, A., Allan, G., Devlin, S., Kseib, N., Raw, N., & McGuigan, N. (2016). Social Learning in the Real-World: "Over-Imitation" Occurs in Both Children and Adults Unaware of Participation in an Experiment and Independently of Social Interaction. PLOS ONE, 11 (7), e0159920.
- Bandura, A., & Mischel, W. (1965). Modifications of self-imposed delay of reward through exposure to live and symbolic models. Tijdschrift voor Persoonlijkheids- en Sociale Psychologie, 2(5), 698-705.
